عهدنامه ترکمنچای

عهدنامه ترکمن چای قراردادی است که در  یکم اسفند 1206 خورشیدی (1828 میلادی /  1242 هجری قمری) پس از پایان جنگ های مرحله دوم ایران و روسیه بین این دو کشور امضا شد.

در مرحله دوم جنگ های ایران و روسیه، فرمانده روسیه پاسکویچ توانست در جنگ گنجه سپاه ایران را شکست دهد و دوباره در در منطقه ترکمنچای سپاه ایران را شکست داد و اعلام کرد که تا پنج روز آینده به تهران لشکر خواهد کشید. بنابراین شاه ایران (فتحعلی شاه قاجار) ناچار  تن به امضا عهدنامه ترکمنچای داد.

عهدنامه ترکمن چای با حضور میرزا عبدالحسن خان و آصف الدوله به عنوان نماینده ایران و ایوان پاسکویچ به عنوان نماینده روسیه تزاری بسته و امضا شد.

به موجب این عهدنامه قلمروهای باقیمانده ایران از معاهده گلستان در قفقاز شامل خانات ایروان، مناطق تالش و اردوباد و بخشی از مغان و شروان به روسیه واگذار شد. ایران حق کشتی رانی در دریای مازندران را از دست داد و ملزم به پرداخت 10 کرور (پنج میلیون تومان) به روسیه شد.

بر طبق این قرارداد روسیه قول داد از پادشاهی ولیعهد وقت عباس میرزا حمایت کند.

علاوه بر امضای معاهده ترکمنچای زیر فشار روس ها یک عهدنامه تجاری نیز با آنان به امضا رسید که تمام بازار ایران را بدون هیچ مانعی در اختیار روس ها قرار می داد.

 به قلم محرم سعیدی