دیوان عالی
دیوان عالی کشور عالی‌ترین نهاد قضائی در ایران است که از برجسته ترین قضات کشور تشکیل می‌شود. هیئت عمومی این دیوان حق صدور رأی وحدت رویه را دارد که از ارزشی برابر با قوانین برخوردار است. شعب این دیوان نیز حق رسیدگی به شکایات از آرای صادره توسط دادگاه های پائین رتبه‌تر را دارند.
اعضا و رئیس این دیوان همچون تمامی قضات دیگر توسط رئیس قوه قضائیه منصوب می‌شوند. رسیدگی این دیوان به پرونده ها به صورت شکلی است و طرفین دعاوی در دادگاه حاضر نمی شوند مگر آن که دادگاه برای ادای توضیحات اقدام به احضار آن ها کند. رأی شعب این دادگاه نیز به شکل نقض یا ابرام رأی دادگاه تالی است.
مقر اصلی این دیوان در شهر تهران است و در سال ۱۳۸۶ خورشیدی ۳۳ شعبه در ایران داشته است، دو شعبه در مشهد و بقیه در تهران.
در اصل ۱۶۱ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در مورد «دیوان عالی» آمده است:
«دیوان عالی کشور به منظور نظارت بر اجرای صحیح قوانین در محاکم و ایجاد وحدت رویه قضائی و انجام مسئولیت هایی که طبق قانون به آن محول می‌شود براساس ضوابطی که رئیس قوه قضائیه تعیین می کند تشکیل می‌گردد.»
وظایف
هیأت عمومی دیوانعالی کشور با توجه به ماهیت موضوع (حقوقی، جزائی و یا اصدار رای وحدت رویه) آن را تقسیم بندی می کند:
هیأت عمومی شعب حقوقی متشکل از رئیس دیوان و روسای شعب حقوقی دیوان است و موضوعا به احکام اصراری دادگاههای تالی در موارد حقوقی رسیدگی می کند.
هیأت عمومی شعب کیفری با حضور رئیس دیوان و روسای شعب کیفری تشکیل و به احکام اصراری دادگاههای تالی کیفری در خصوص مسائل جزائی رسیدگی می کند.
هیأت عمومی وحدت رویه دیوانعالی کشور به منظور ایجاد وحدت رویه نسبت به آرا و احکام معارض صادره از شعب دیوانعالی و احکام متناقض دادگاه های تالی با حضور رئیس دیوان، روسا و مستشاران کلیه شعب حقوقی و کیفری تشکیل می شود. رأی صادره از سوی این هیأت برای کلیه مراجع قضائی کشور لازم الاتباع است.
وظایف
نظارت بر حسن اجرای قوانین در دادگاه ها
ایجاد وحدت رویة قضایی
مرجع تجدید نظر احکام صادره محاکم نظامی ۱ و احکام مهم دادگاه های عمومی و انقلاب
صلاحیت رسیدگی به تخلفات رئیس جمهور از وظائف قانونی نیز در حیطه اختیارات این نهاد است.
سعیدی
نویسنده: 
تبادل
لینک هوشمند