آرژانتین  ۱۹۷۸

این جام زمانی برگزار شد که در کشور میزبان یک دولت نظامی دیکتاتور حکمرانی می‌کرد. اعتراضات گسترده مردم آرژانتین در زمان برگزاری بازی‌ها در گوشه و کنار کشور دیده می‌شد. تعداد شرکت‌کنندگان مرحله انتخابی در این دوره برای نخستین بار از عدد ۱۰۰ گذشت.

۲ تیم ایران و تونس به‌عنوان نمایندگان آسیا و آفریقا برای نخستین بار به جام جهانی راه پیدا کردند. ایران که در دور نخست مرحله انتخابی سوریه و عربستان سعودی را شکست داده بود، در دور دوم مرحله انتخابی آسیا - اقیانوسیه با هنگ‌کنگ، کره‌جنوبی و استرالیا همگروه شد که به‌عنوان تیم اول این گروه برای نخستین بار به جام جهانی راه یافت. ۲ شکست مقابل هلند و پرو و یک تساوی با اسکاتلند، ۲ گل زده (ایرج دانائی‌فر و حسن روشن)، ۸ گل خورده و یک امتیاز نتیجه سفر ایران به آرژانتین بود. مرحله نیمه‌نهائی این دوره از بازی‌ها نیز مانند مسابقات دوره پیش به‌صورت گروهی انجام شد و تیم‌های آرژانتین و هلند به‌عنوان سرگروه‌های ۲ گروه به فینال رسیدند و برزیل و ایتالیا به‌عنوان ۲ تیم دوم گروه‌‌ها بازی رده‌بندی را برگزار کردند.

هلند که ۲ بار پیاپی به فینال می‌رسد تقریباً همان ترکیب سال ۱۹۷۴ خود را حفظ کرده بود با این تفاوت که دیگر یوهان کرایف، ستاره خود را در اختیار نداشت. در مقابل هلند تیم جوان و ناشناخته آرژانتین قرار داشت که پس از نخستین دوره جام جهانی دیگر نتوانسته بود به فینال راه یابد. با نتیجه نسبتاً ضعیفی که این تیم در دور مقدماتی به‌دست آورده بود و راهیابی مستقیمش به جام با استفاده از حق میزبانی، دستیابی‌اش به فینال برای بسیاری دور از انتظار بود. هر چند نمایش بازیکنانی چون دانیل پاسارلا (کاپیتان)، دلیل برتونی، ماریو کمیس و اسوالدو آردیلس در بازی‌های مرحله نیمه‌نهائی چهره دیگری به تیم آرژانتین داد.

مسابقه فینال در پایان وقت قانونی یک بر یک به تساوی رسید. اما ۲ گل آرژانتین در وقت اضافی بار دیگر آرزوهای هلند را برای فتح جام جهانی نقش بر آب کرد و آرژانتین پس از اروگوئه و برزیل، سومین کشور آمریکای‌لاتین بود که به جام جهانی دست می‌یافت. در این دوره برزیل سوم و ایتالیا چهارم شد. ماریو کمپس با ۶ گل که دوتای آنها را در بازی فینال به ثمر رسانده بود در صدر جدول بهترین گلزنان جام ایستاد.

 اسپانیا  ۱۹۸۲ 

این دوره را می‌توان جام ستاره‌ها نامید؛ موجی از ستاره‌های جوان و بهترین بازیکنان دهه ۱۹۸۰ که بسیاری از آنها نخستین حضورشان در جام جهانی را تجربه کردند؛ زیکو، سوکرانس (برزیل)، دیه‌گو مارادونا (آرژانتین)، پائولو روسی و دینو زوف (ایتالیا)، کارل هاینس رومینگه و هارالد شوماخر (آلمان غربی) و ژان تیگانا و میشل پلاتینی (فرانسه... .

در این جام برای نخستین بار تعداد تیم‌های شرکت‌کننده در جام جهانی به ۲۴ تیم رسید. سهیمه آفریقا به دو نیم افزایش یافت و از هر دو منطقه آسیا و اقیانوسیه یک تیم به جام جهانی راه یافتند. تیم‌های کامرون، الجزایر، کویت، نیوزلند و هندوراس برای نخستین بار به بازی‌ها راه یافتند. غایب بزرگ این بازی‌ها هلند، نایب قهرمان دو دور گذشته بود. تیم‌های حاضر در ۶ گروه ۴ تیمی تقسیم شدند که ۲ تیم اول هر گروه صعود کردند.

دوازده تیم راه یافته به مرحله بعدی در ۴ گروه ۳ تیمی بازی کردند که تیم‌های نخست هر گروه به مرحله نیمه‌نهائی راه یافتند. در مرحله نیمه‌ نهائی تیم‌های فرانسه و آلما‌ن‌غربی و در بازی دیگر ایتالیا و لهستان مقابل هم قرار گرفتند. بازی ۲ تیم فرانسه و آلمان غربی پس از ۱۲۰ دقیقه با نتیجه ۳ بر ۳ به تساوی کشید که آلمان غربی موفق شد فرانسه را در ضربات پنالتی شکست دهد و به فینال راه یابد. دیدار ۲ تیم ایتالیا و لهستان با ۲ گل پائولو روسی به سود ایتالیا پایان یافت و این تیم حریف آلمان غربی در فینال جام ۱۹۸۲ شناخته شد. ایتالیا که پس از جنگ جهانی دوم، دیگر نتوانسته به مقام قهرمانی جام دست یابد، به دیدار آلمان غربی رفت که آن هم مانند حریفش برای رسیدن به سومین جام به پیروزی در بازی فینال امید داشت.

ایتالیا در بازی فینال که در استادیوم برنابنوی مادرید برگزار می‌شد تا دقیقه ۸۰ یا ۳ گل پائولو روسی، مارکو تاردلی و الساندرو آلتوبلی از آلمان غربی پیش افتاد و آلمان غربی فقط توانست یکی از ۳ گل را که توسط پل برایتنر زده شده در دقیقه ۸۳ جبران کند. ایتالیا با این پیروزی پس از ۴۴ سال به قهرمانی جام رسید و پس از برزیل دومین تیمی بود که ۳ بار قهرمان جام می‌شد. پائولو روسی گلزن شماره یک ایتالیا در این بازی‌ها علاوه بر اینکه با ۷ گل زده بهترین گلزن شد، از سوی فیفا نیز به‌عنوان برترین بازیکن جام معرفی شد.

با سپاس

 محرم سعیدی